Research Papers: Info Graph na Makikita sa Kasamaang Naidudulot ng Paninigarilyo, Epektibo ba?

Info Graph na Makikita sa Kasamaang Naidudulot ng Paninigarilyo, Epektibo ba?

Larawan ng info graph na makikita sa sigarilyo.

Dahon ng Pagpapatibay

Bilang pagtupad sa isa sa mga pangangailangan sa asignaturang Filipino 2 Pagbasa at Pagsulat Tungo sa Pananaliksik, ang pananaliksik na ito ay pinamagatang “Info Graph na makikita sa Kasamaang Naidudulot ng Sigarilyo, Epektibo ba?”. Inihanda at iniharap ang pananaliksik na ito sa aming guro sa asignaturang Filipino 2 na si (Guro sa Filipino 2) ng mananaliksik na nagmula sa iba’t-ibang departamento, ng University of the Visayas.

Ang mga datos na napakaloob sa pananaliksikna ito ay sinaliksik, inayos at inihanda ng mga mananaliksik na nasa iba’t-ibang departamento ng kolehiyo.

Tinanggap bilang proyekto sa Filipino 2 na isa sa mga pangangailangan na nabanggit sa asignatura ni (Guro sa Filipino 2) .

______________________________

(Guro sa Filipino 2)

PAGPAPASALAMAT

Buong puso naming pinasasalamatan ang mga sumusunod na indibidwal at tanggapan dahil sa pamamahagi ng kanilang suporta na naghantong sa matagumpay na pagbuo ng pamanahong-papel naito:

-kay (Guro sa Filipino 2), an gaming minamahal na guro sa Filipino 2, sa paggabay sa bawat hakbang ng aming pag-aaral, sa pag-uudyok sa amin na mapaganda at mailathala an gaming papel,

-sa mga awtor, editor at mananaliksik na aking pinaghanguan ng mahahalagang impormasyon sa mga kabanata sa papel na ito,

-sa mga responsente, sa makatotohanang pagsagot, at pagpapakita ng kabutihan na lubos na nakatulong sa amin,

-sa Diyos Amang Makapangyarihan, na kung hindi dahil sa kanya ay hindi kami maliliwanagan at hindi naming magagawa ang tamang mga hakbang upang matapos an gaming pinaghirapang trabaho,

-sa aming mga mahal na magulang, sa walang sawang sumuporta sa amin sa pang-araw-araw naming pangangailangan.

Muli maraming salamat po sa iyong lahat.

Mga Mananaliksik

Talaan ng mga Nilalaman

KABANATA PAHINA

I. Suliranin at Kapaligiran Nito

Introduksyon 1-2

Mga Layunin 3

Kahalagahan ng Paksa 4-5

II. Mga Kaugnay na Pag-aaral o Literatura

Mga kaugnay sa pag-aaral 6-9

Katuturan ng mga salita 9-11

III. Disenyo at Paraan ng pananaliksik

Disenyo sa pananaliksik 12

Mga Respondente 12

Mga Instrumenton Pampananaliksik 12

Tritment ng mga Datos 13

IV. Presentasyon at Interpretasyon ng datos

Presentasyon at Interpretasyon ng datos 14-19

Mga Survey Questionnaire 20-40

V. Konklusyon, Rekomendasyon,Reperensya at Dokumentasyon

Konklusyon 41

Rekomendasyon 42

Reperensya 43

Dokumentasyon 44-46

KABANATA I

Suliranin at Kapaligiran Nito

1.1. Introduksyon

Noong unang panahon pa lamang, laganap na sa maraming parte ng mundo ang paninigarilyo. Ang gawaing ito, ayon sa Wikipedia, ay isinasagawa ng mga tribo upang kumawala sa ulirat o makihalubilo sa mundo ng espiritu. Ang ilan sa mga gawaing ito ay ang pagpapaalis ng masasamang espiritu, pagsamo sa mga ito, atbp. Ngunit, sa paglipas ngpanahon, naging isa na ito sa mga kinagigiliwang uso.

Nagsimula ito sa rehiyon ng Central America noong 6000 BC. Nang lumipas ang 5000 taon, 1000 BC, nagsimula ang sibilisasyon ng mga Mayanna magpausok, humithit at ngumuya ng mga dahon ng tabako. Ginamit din nila ito, kasama ng iba pang mga halamang medicinal, upang ipanggamot sa mga may sakit at sugat. Nang sila ay naglayag sa iba pang parte ng mundo,nagdala sila ng mga dahon ng tabako kaya naman nang lumipas ang mgataon, ang mga manlalakbay, tulad nila Columbus at Francis Drake, aynaisipang gumawa ng planta ng mga tobako at gawing daan upang magkapera. Naging popyular ang paninigarilyo ng tabako sa Espanya.

Ang paninigarilyo ay isang Gawain na kung saan sinusunog angsangkap, karaniwang tobako, na maaring nirolyo sa papel sabay sa paghihit ng usok na inilalabas nito. Ayon sa Medlndia Online, ang stick ng sigarilyo aybinubuo ng halos 4,000 kemikal na maraming epekto sa katawan at pag-iisipng tao. Ang ilan sa mga ito ay ang nicotine, tar, acetone, chloroform, atbp.Dahil nga naman ang mundo ay mabilis magbago, nakaisp ang ibang tao ngmga modipikasyon ng paggamit o paggawa ng sigarilyo.

1.2. Mga Layunin

Ang pag-aaral naglalayon na linangin ang kaisipan ng mga kabataan tungkol sa “infograph” na kinamumulingan ng mga kabataan ngayon sa ating bansa. Itinalakay rin itto ang mga problema, dahilan at epektibong solusyon sa mga suliranin na tungkol sa infograph. Ang impormasyon g makukuha at tumutukoy sa mga kabataan ngayon upang malayo sa bisyong kinamumulingan nila ngayon. Ang mabigyan ng aksyon ang problema ng ating kumunidad ngayon at isa sa layunin ng pananliksik na ito at para malaman ang punot dulo ng poblemang ito. Kaugnayan nito, inaalam ng pananaliksik na ito kung ano ang magiging kaugnayan ng mga problemang ito kung hindi agad ma solusyonan. Magiging mahirap ito sa pamumuno ng paaralan kung patatagalin pa nila ang pagresoba sa problema ukol sa paninigarilyo ng kabataan ngayon.

· Alain kung ano ang aspektong naaapektuhan sa buhay ng isang mag-aaral na naninigarilyo;

· Tukuyin ang iba’t ibang pamamaraan ng pagkontrol sa mga naninigarilyo;

· Malaman ang mga dahilan ng kahalagahan sa paggamit ng infograph;

1.3. Kahalagahan ng Paksa

Mahalagang mabigyang aksyon ang problema tungkol sa “infograph”. Marami na kasi ang kabataang nalulung itto at nasisira na ang kalusugan ng kabataan dahil sa sigarilyo. Kung hindi kasi ito masolusyonan kaagad, may posibilidad na maisip ng kabataan na tama ang kanilang ginagawa dahil sa walang ginagawang solusyon ang pamahalaan sa ating bansa.

Sa mga Mag-aaral:

Ito ay naglalayon na linangin ang kaisipan ng pamumunuan tungkol sa kinahuhumalingan ng kabataan ngayon. Itatalakay rin itto ang problema, dahilan at epektibong suliranin ng komyunidad ngayon. Ang impormasyong makukuha ay tumutukoy upang ang isang epektibong solusyon at impormasyon upang maimulat ang kaisipan ng kabataan ngayon tungkol sa infograph.

Sa mga Guro:

Upang pamulatin ang pagiisip ng mga kabataan sa murang edad pa lamang ay nalulung na sa bisyo sa paninigarilyo

Sa Admininstrasyon ng Paaralan:

Upang mataguyod at magabayan ng maayos ang mga mag-aaral at mga guro sa pamamagitan ng paglawak g kaalaman.

Sa Komunidad:

Mahalagang malaman ng komunidad ang epektibong solusyon ukol sa suliranin ngayon. Dahil sa unti-unting dumarami ang nahuhumaling sa sigarilyo. At ito ay nakakasira sa kaisipan at kalusugan ng mga tao ngayon.

Sa mga Magulang:

Mahalagang maaksyunan ang suliranin na ito upang mailayo ang mga kabataan sa paninigarilyo. Upang hindi mas lalong malulung sa bisyo ang kanilang anak at maitaguyod ito sa maayos na paraan.

KABANATA II

Mga Kaugnay na Pag-aaral o Literatura

Sa Info Graph ay makikita natin ang kasamaang maidudulot ng paninigarilyo. Kung saan isa ito sa mga suliraning panlipunan na kinaharap ng ating bansa dahil marami sa ating mga kababayan ang nalulong sa bisyong ito.

Sa panahon ngayon, marami ng kabataan ang gumagamit ng sigarilyo at ang pangunahing dahilan nito ay napabayaan at hindi nagabayan ng maayos ng kani-kanilang mga magulang. Isa pang dahilan nito ay ang impluwensya sa barkada at kapaligiran, ang iba rin ay natuto mismo sa kanilang magulang lalo na’t ito ang makikita nila sa araw-araw.

Ayon sa World Health Organization, mahigit kalahati sa kabuuang bilang ng kabataang Pilipino, particular na iyong nasa edad 7 hanggang 15, ang nasa bisyo ng paninigarilyo. Bahagi sila ng tinatayang 40,000 hanggang 50,000 asian teenagers na maagang natutong manigarilyo bunga ng kakulangan sa batas laban sa tobacco at walang humpay na promosyon nito sa bansang Pilipinas. Sa katunayan, isa sa bawat tatlong lalaki na nasa middle age ang namamatay dahil dito. Inaasahang tataas pa ang bilang na ito sa mga darating na buwan dahil sa mabilis na paglaganap ng bisyo sa mga

kabataan, lalo na sa Pilipinas. Nalagdaan na ni dating Pangulong Gloria Macapagal-Arroyo ang Tobacco Regulation Act of 2003 (RA 9211) na naglalayong protektahan ang mga mamamayan laban sa masamang epekto ng paninigarilyo. Sa ilalim ng batas na ito, bawal na ang paninigarilyo sa lahat ng pampublikong lugar gaya ng mga paaralan, ospital, terminal, restawran at iba pa. Bawal na itong ipagbili sa mga menor de edad. Kinakailangan na ang mga kumpanyang gumagawa ng sigarilyo na lagyan ng health warning o info graph ang harapan ng kaha ng sigarilyo. Ipinagbabawal na rin simula 2007 ang mga patalastas ng mga sigarilyo sa iba’t ibang uri ng media. Ayon sa Malacañang, ang Pilipinas ang kauna-unahang bansa sa mundo na tumupad sa panawagan ng World Health Organization na iwasto ng mga bansa ang paggamit ng mga produktong may nikotina. Ayon kay Dr. Lain ng DOH, ang paninigarilyo ay nakapagpapasaya sa isang tao. Ito ang lumalabas na resulta nang pag-aaral na isinagawa ng Peninsula Medical School sa United Kingdom sa pangunguna hinggil sa kaugnayan ng paninigarilyo sa Psychological well-being ng tao. Sa kanilang pagsisiyasat, napag-alaman na ang mga naninigarilyo ay nakararanas ng mababang antas ng kasiyahan at life satisfaction kumpara sa mga hindi naninigarilyo. Ayon sa mga pag-aaral ang paninigarilyo ay maaring magdulot ng pagtaas ng presyon ng dugo, paglapot ng dugo, kanser sa baga, bibig, lalamunan, matris, pantog, katarata, pagkabulag, low birth weigh at birth defects ng mga sanggol sa sinapupunan. Isa sa apat na taong naninigarilyo ay namamatay sa mga sakit na dulot nito. Ang iba naman ay naghihirap ng maraming taon sa kanilang kalusugan. Ang tar at carbon monoxide na

nasa usok ng sigarilyo ay nakakairita at sumisira sa mga baga tuwing humihinga ang taong naninigarilyo. Ang pangangati ng lalamunan ay kalaunang magiging ubo at kapag nagtagal ay magdudulot ito ng paparaming plema. Kung itinuloy pa rin ang paninigarilyo, maaring magkaroon ng sipon, trangkaso, bronchitis, sakit sa baga, puso at iba pang malalang sakit. Sa kalaunan ay maari pang magkaroon ng emphysema ang isang taong naninigarilyo, kung saan nasisira ang ibang bahagi o kabuuan ng mga baga. Habang lumalala ang sakit ay mahihirapan na ito sa paghinga at maging sa paglakad.

May apat na milyong kabataang Pilipino sa pagitan ng edad na 11 hanngang 19 ang naninigarilyo na, ayon sa magkatuwang na pag-aaral ng Kagawaran ng Kalusugan (DOH) at World Health Organization (WHO). Batay sa pag-aaral na pinamagatang ‘’Global Youth Tobacco Survey’’, mahigit 60 porsyento o 2.7 milyon mula sa bilang ng mga kabataang naninigarilyo ay pawing mga lalaki samantalang 1.4 milyon ang mga babae. Isinaad din sa pag-aaral na 8 mula sa 10 ang nakikitang mga patalastas na tumatangkilik sa sigarilyo noong 2007. Nagbabala si Dr. Maricar Limpin, executive director ng Framework on Tobacco Control of the Phiippines Alliance, na patuloy na darami ang mga kabataang naninigarilyo hangga’t hindi ipinagbabawal ang patalastas sa paggamit ng tabako. Ayon kay Dr. Limpin, noong 2005 ay nasa pagitan lamang ng 17 hanggang 18 porsyento ang bilang ng mga kabataang naninigarilyo samantalang umakyat ang bilang sa 23 porsyento noong 2007.

Ang paninigarilyo ay isang libangan ng mga tao kahit alam nila na ito ay makakasama sa kalusugan. Maaaring magdudulot ito ng mga sakit gaya ng throat, lung

at mouth cancer, heart disease, tuberculosis, pheumonia at iba pa. Ang mga ganyang sakit ay maaaring ikamamatay ito. Kaya nagpasya ang Kagawaran ng Kalusugan (DOH) na bawat pakete ng sigarilyo ay lalagyan ng mga larawan ng sakit na maaaring maidudulot sa iyong kalusugan at magsilbing paalala para sa lahat ng maninigarilyo.

Ayon sa tagapagpanayam na si Mel Tiangko ng GMA 7 magmula noong 2016 ay pagmumultahin ng di-bababa sa isang libong piso ang mga magtitinda ng sigarilyo na walang Graphic Health Warning sa mga pakete ng sigarilyo pwede rin silang makulong ng hanggang isang taon. Ayon rin sa mga nagtitinda ng sigarilyo ay epektibo raw ang paglagay ng Graphic Warning nito dahil bumaba na ang bilang ng mga bumibili nito.

VI. Katuturan ng mga Salita:

Info graph sigarilyo – ito ang nagtataglay na babala na kung saan makikita ang mga larawan ng mga sait na madudulot ng paninigarilyo.

Sigarilyo – naglalaman ito ng 14 na kemikal na nakaka-kanser. Ang usok nito ay naglalaman ng mahigit sa 4,000 kemikal na pimipinsala sa kalusugan at kapaligiran. Ang nikoting laman ng sigarilyo ay sanhi ng pagka-adik dito. Ang usk ng sigarilyo ay maytoong carbon onoxide na siya ring ibinubuga ng mga tambutso ng sasakyan. Ang tar ay nagpapadilaw ng ngipin at daliri. Ayon sa World health Organization, mahigit kalahati

sa kabuuang bilang ng kabataang Pilipino, particular na iyong nasa edad 7 hanggang 15 ang gunom na sa bisyo ng paninigarilyo.

Isyu – isang mahalagang paksa o problema para sa debate o talakayan.

Pagresolba – ito ay ang paglutas ng problema sa paksa.

Pheumonia – uri ng sakit na makuha tuwing ikay maninigarilyo.

Department of Health - ito ang nagpapatupad ng info graph para sa kaligtasan ng lahat.

Cyanide – ang usok ng sigarilyo ay may Cyanide (sangkap ng kemikal wepon).

Kalidad – ang pamantayan ng isang bagay bilang sinusukat laban sa iba pang mga bagay ng isang katulad na uri ang antas ng kahusayan ng isang bilang.

Nekotin – ay isang alkaloid na matatagpuan sa nightshade plants partikular sa tabako plant na tinatawag ding Nicotiana tabacum. Ang ibang nighshade plants, gaya ng patatas, kamatis at talong ay mayroon ding nicotine ngunit mas mahaba ang kanilang nicotine content kung ihahambing sa tabako. Ang nicotine matatagpuan sa sigarilyo at iba pang produktong tabako. Ang bawat piraso ng sigarilyo at tinatayang 1mg nicotine. Ang nicotine ay ipingalan ky Jean Nicot De Villemain siya ay isang French Ambassador

sa Portugal at nakadiskubre ng medicinal qualities ng tobacco plant noong 1560. Nang taong din iyon, nagpadala siya ng tobacco plant sa Reyna ng France na si Catherine de medici. Pinangalanan ng reyna ang tobacco plant na “Herba Regina” o herb ng reyna.

Tobako – ay isang agrikultura na produkto na hinahango mula sa mga sariwang dahon ng mga halaman na napapabilang sa sailing nicotiana. Maari itong kainin, gamitin bilang organikong pamuksa ng peste at bilang sangkap sa gamot kung gagamitin sa pormang tartrate. Ang pagkonsumo nito ay sa pamamagitan ng pagkonsumo na maaring sa anyo ng paninigarilyo, pagnguya,pag-snuff, pagsawsaw ng tabako, o snus. Ang tabako ay matagal nang ginagamit na entheogen sa mga Amerika. Subalit sa pagdating ng mga taga Europa sa hilagang Amerika ito ay naging gamit pangkalakal at panlibang na gamot.

KABANATA III

Disenyo at Paraan na pananaliksik

3.1. DISENYO NG PANANALIKSIK

Ang naisagawang pag-aaral ay gumamit ng deskriptibong metodolohiya ng pananaliksik. Maraming uri ng deskriptibong pananaliksik,ngunit napili namin na gamitin ang Descriptive Survey Research Design, na gumagamit ng palatanungan (survey questionnaire) para makalikom ng mga datos. Naniniwala kami na angkop ang disenyong ito para sa paksang ito ,sapagkat mas mapapadali ang pangangalap ng datos mula sa maraming respondente.

3.2. MGA RESPONDENTE

Ang mga respondente sa pag-aaral na ito ay ang mga taong naninigarilyo o mga smokers na aming mga kakilala. Pinili namin ang mga respondente sapagkat sila ang pinakamadaling lapitan at sila ang pinaka-epektibong mapagkukunan ng impormasyon.

3.3. MGA INSTRUMENTONG PAMPANANALIKSIK

Ang pag-aaral na ito ay isinagawa sa pamamagitan ng Descriptive Survey Research Design, na gumagamit ng talatanugan (survey questionnaire) para makalikom ng mga datos upang malaman ang mgaopinyon ng mga respondent. Kumuha rin kami ng impormasyon sa mga artikulo sa dyaryo at sa internet.

3.4. TRITMENT NG MGA DATOS

Ang papel na ito ay isang panimulang pag-aaral kaya’t wala kaming ginawang pagtatangka upang masuri ang mga datos sa pag-aaral na ito sa pamamagitan ng matataas at kompleks na istatikal napamamaraan. Opinyon o damdamin lamang ng mga respondentengtumugon sa bawat katanungan sa survey questionnaire

KABANATA IV

Presentasyon at Interpretasyon ng Datos

Grap 1. Ipinapakita na mas maramimi ang gumagamit ng sigarilyo .

Batay sa dalawampung taong nakapanayam ng mga mananaliksik, pitumput-limang bahagdan o 75% ang nasasabing gumagamit ng sigarilyo. Dalawamput-limang bahagdan ang nagsasabing hindi sila gumagamit ng sigarilyo.

Ibig sabihin ng grap na ito nagpapakita na mas maraming gumagamit ng sigarilyo sa panahon ngayon dahil na nga sa bata pa sila ay nagsimula ng gumamit ng sigarilyo.

Grap 2. Ipinapakita na mas maraming may alam na maroon epekto ang paninigarilyo sa kanilang kalusugan

Batay sa dalawampung taong nakapanayam ng mga mananaliksik, walumput-limang bahagdan ang nagsasabing alam nilang may epekto ag paninigarilyo sa kanilang kalusugan. Labing-limang bahagdan ang nagsasabing hindi alam na may epekto ang paninigarilyo sa kanilang kalusugan.

Grap 3. Ipinapakita dito na mas maraming nagsasabing may naoobserbahan sila sa kanilang kalusugan na dulot ng paninigarilyo.

Ayon sa grap, may pitumput-dalawang o 72% bahagdan na nakapanayam ng mga mananaliksik na nagsasabing may epekto ang paninigarilyo sa kanilang kalusugan. Dalawamput-walong bahagdan o 28% ang nagsasabing wla itong epekto sa kanilang kalusugan.

Grap 4. Ipinapakita nito na mas nakatutulong ang info graph para mahinto ang para mahinto ang paninigarilyo.

Batay sa aming nakapanayam, may walompung bahagdan o 80% ang nagsasabing mas ang nakatutulong info graph sa paghinto ng paninigarilyo. Samantalang dalawampung bahagdan o 80% naman ang nagsasabing hindi ito nakakatulong sa paghinto ng paninigarilyo.

Ibig sabihin nito na mas nakatutulong talaga ang paglalagay ng info graph na epekto ng paninigarilyo sa paketi ng sigarilyo.

Grap 5. Ipinapakita nito na halos parihas ang bahagdan na nagsasabing dapat may disiplina sa sarili at may pinagkakaabalahan upang maiwasan ang paninigarilyo.

Apat napu’t tatlong bahagdan ng mga respondente ang nagsabing disiplina sa sarili lamang ang kanilang solusyon upang maiwasan ang paninigarilyo. Ang pinagkakaabalahan naman ang sumunod na nsagot ng apat nap’t dalawa bahagdan ng mga respondent na siya nilang ginagawa upang maiwasan ang pagyoyosi o paninigarilyo. Samantalang labing-limang bahagdan lamang ang nagsasabing Gawaing pangkalakasan ang kanilang ginagawa upang makaiwas. Ang taong may disiplina sa sarili ay pinipigilan ang mga hindi dapat gawin dahil alam nilang hindi ito maganda

IBA’T-IBANG DAHILAN KUNG BAKIT MAKAKAIWAS SAPANINIGARILYO ANG KANILANG NAPILING GAWAIN:

➢Naaalis ang pagkanegatibo

➢Pang-agaw pansin

➢Nagiging masaya

➢Nakakalimutan ang problema

➢Gumagaan ang pakiramdam

➢Makakabuti sa kalusugan

May mga nagsasabi na baka raw tumaba sila kapag itinigil angpaninigarilyo. Subukang bawasan ang intake ng mga fatty foods kapag itnigilna ang paninigarilyo. Huwag hayaang ang inyong paninigarilyo ay mapalitanng panibagong bisyo. Kung kayo gustUng-gusto kumain nang matatamis, mas mabuting kumain ng prutas.Hindi pa huli para itigil ang bisyong sigarilyo. Kapag ginawa ninyo itongayon, natitiyak ko na malaki ang inyong mapapakinabang bukas. Hindi lamang kayo ang makikinabang kundi pati ang pamilya. Alalahanin angpinsalang dinudulot ng paninigarilyo sa katawan.

KABANATA V

Konklusyon, Rekomendasyon, Reperensya at Dokumentasyon

5.1. Kunklusyon

Napagpasyahan ng mga mananaliksik batay sa aming pananaliksik na ang info graph na makikita sa pakiti ng sigarilyo sa pagkakataon na ito ay epektibo. Dahil maraming mga tao ang hindi na naninigarilyo dahil sa “info graph” na nilagay sa pakiti . Kaya dapat nating isa isip at bigyang aksyon lalong lalo na ang mga kabataang gumagamit ng sigarilyo. Ang ganitong sistema ng pamamaraan ay nararapat lang lagyan ang mga pakiti para maiwasan at hindi mangyayari ang mga sakit na maidudulot nito at hindi makasira ng kalusugan ng isang tao.

Gayon paman ang paglalagay ng Global Health Warning na itinutupad ng Department of Health (DOH) ay maraming sangayon sa kanilang ginagawa. Sa dakong huli , kaylangang pangangalagaan at gawing aksyon ang mga taong hindi parin tumitigil sa paninigarilyo para lang sa kanilang mabuting pangangatawan.

5.2. Rekomendasyon

Nirerekumenda ng mga mananaliksik sa pag-aaral na ito na magkaroon ng isang epektibong proseso para sa mga problemang pangyayaring ito ng ating bansa upang mas mapalawak pa ang mga kalusugan at kaisipan ng mga tao tungkol na rin sa problemang paninigarilyo na nararanasan ng ating bansa.